ਸਕੂਲਾਂ 'ਚ ਉੱਡੀਆਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀਆਂ ਧੱਜੀਆਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਹੋ ਰਹੀ ਮਾੜੀ; ਮਾਪੇ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹਨ ਇਹ ਖ਼ਬਰ

22/04/2025

ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਨੀਤੀ-2020 ਦੇ ਨਿਯਮ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਲਈ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਨੀਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਹਿਲੀ ਤੋਂ ਦਸਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਸਕੂਲ ਬੈਗਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਪੰਜ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਦਾ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੋਤਲ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਹੁਣ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲ ਸੰਚਾਲਕ ਇਸ ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ।

ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਦੈਨਿਕ ਜਾਗਰਣ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੇ ਸਕੂਲ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੰਬਾਲਾ ਛਾਉਣੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲਿਆ ਤਾਂ ਪਹਿਲੀ ਜਮਾਤ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਵੇਖੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਕੂਲ ਸੰਚਾਲਕ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲਦੇ ਦੇਖੇ ਗਏ। ਸਕੂਲ ਸੰਚਾਲਕ ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਨੀਤੀ ਪ੍ਰਤੀ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਨੀਂਹ ਸਕੂਲ ਬੈਗਾਂ ਦੇ ਬੋਝ ਹੇਠ ਦੱਬੀ ਜਾਪਦੀ ਹੈ।

ਜੇਕਰ ਸਕੂਲ ਬੈਗਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਨੀਂਹ 'ਤੇ ਬਣਿਆ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਉਹ ਦਿਨ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਜਦੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬੱਚੇ ਪਿੱਠ ਦਰਦ ਅਤੇ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਣਗੇ। ਅੰਬਾਲਾ ਕੈਂਟ ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਡਾਕਟਰ, ਡਾ. ਪੱਲਵੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਇਹ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋਣੀਆਂ ਤੈਅ ਹਨ। ਹੁਣ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਪਿੱਠ ਦਰਦ ਅਤੇ ਮੋਢਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਲੈ ਕੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ।

ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਨਿਯਮ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ?

ਪਹਿਲੀ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਜਮਾਤ ਤੱਕ : ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਦਾ ਭਾਰ 1.5 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।

ਤੀਜੀ ਤੋਂ ਪੰਜਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ: ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਦਾ ਭਾਰ 2 ਤੋਂ 3 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਛੇਵੀਂ ਤੋਂ ਸੱਤਵੀਂ ਜਮਾਤ: ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਦਾ ਭਾਰ 4 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਅੱਠਵੀਂ ਤੋਂ ਨੌਵੀਂ: ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਦਾ ਭਾਰ 4.5 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਦਸਵੀਂ ਜਮਾਤ: ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਦਾ ਭਾਰ 5 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।

ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਦੱਸੇ ਬਿਨਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲਾਂ ਦੱਸੀਆਂ

ਜਦੋਂ ਦੈਨਿਕ ਜਾਗਰਣ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸਕੂਲ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਕੂਲ ਦੇ ਬਾਹਰ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਮਾਪੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਬੈਗ ਚੁੱਕੀ ਬਾਹਰ ਆ ਰਹੇ ਸਨ। ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਮੋਢਿਆਂ 'ਤੇ ਬੈਗ ਅਤੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਵੀ ਸਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲੀ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਦੱਸੇ ਬਿਨਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲਾਂ ਦੱਸੀਆਂ।

ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੱਚੇ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਲਈ ਕਲਾਸਰੂਮ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਲਈ ਗਲਾਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਗਿੱਲੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਘਰੋਂ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਵਿੱਚ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਖਾਣੇ ਲਈ ਟਿਫਿਨ ਵੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵੱਖਰੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।

ਜਾਣੋ ਡਾਕਟਰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ

ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਪੱਲਵੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਕੂਲ ਬੈਗਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਦਾ ਭਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਮੋਢੇ 'ਤੇ ਚੁੱਕਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਬੰਧਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੂੰ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪਿੱਠ ਦਰਦ ਵੀ ਹੋਣਾ ਤੈਅ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਬੈਗ ਦਾ ਭਾਰ ਦੋਵੇਂ ਮੋਢਿਆਂ 'ਤੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਦਾ ਭਾਰ ਘੱਟ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।

ਹੁਣ ਮਾਪੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਫਿਜ਼ੀਓਥੈਰੇਪੀ ਲਈ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਬੱਚਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਅੱਗੇ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਕਾਫ਼ੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਸਕੂਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮੋਢਿਆਂ 'ਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਭਾਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪਿੱਠ ਦਰਦ ਅਤੇ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਘੇਰ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਝੁਕਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਸਰਵਾਈਕਲ ਦਾ ਵੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।