8 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦੋਸਤਾਂ ਤੋਂ ਲੱਗੀ ਚਿੱਟੇ ਦੀ ਲਤ, ਆਪਣੇ ਹੀ ਘਰ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਚੋਰੀ; ਹਫ਼ਤੇ 'ਚ ਕਈ ਵਾਰ ਲਗਾਉਂਦਾ ਸੀ Injections
- Ludhiana Plus
- Mar 2
- 3 min read
02/03/2025
ਬੱਚੇ ਉਸ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਲਤ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੇਡਣਾ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਕੁਝ ਮਾਮਲੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨਸ਼ਾ ਛੁਡਾਊ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਆਏ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਅੱਠ ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਤੋਂ ਚਿੱਟੇ ਲਤ ਲੱਗ ਗਈ ਅਤੇ ਇਹ ਲਤ ਇੰਨੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਘਰ ਵਿੱਚ ਚੋਰੀਆਂ ਕਰਨੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ।
ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਭੰਨਤੋੜ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਟਿੱਬਾ ਰੋਡ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਅੱਠ ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਤਬਦੀਲੀ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ 'ਚ ਸ਼ੱਕ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਸ਼ਾ ਛੁਡਾਊ ਕੇਂਦਰ ਲੈ ਗਏ।
ਟੀਕੇ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ
ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਬੱਚੇ ਦੇ ਬਾਹਾਂ 'ਤੇ ਟੀਕੇ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਦੇਖ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਹਿਸਟਰੀ ਲਈ ਗਈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਨਸ਼ੇ ਲੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਨਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਟੀਕਾ ਲਗਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਦੋ ਟੀਕਿਆਂ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਲੈਣ ਲਈ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਪੰਦਰਾਂ ਸੌ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇਣੇ ਪੈਂਦੇ ਸਨ।
ਬੱਚਾ ਗ਼ਰੀਬ ਵਰਗ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਮਾਪੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਚਿੱਟਾ ਲੈਣ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ, ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਕਪੂਰਥਲਾ ਦੇ ਨਵ ਕਿਰਨ ਸੈਂਟਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 12 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਨਸ਼ਾ ਛੁਡਾਊ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।
12 ਸਾਲ ਦੀ ਕੁੜੀ ਨੇ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਵਾਲੇ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟਾ ਲੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਾਮਲਾ ਸ਼ਿਮਲਾਪੁਰੀ ਤੋਂ ਆਇਆ। ਇੱਕ 12 ਸਾਲ ਦੀ ਕੁੜੀ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਜਾਣਕਾਰ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਈ ਅਤੇ ਨਸ਼ੇ ਦੇ ਟੀਕੇ ਲਗਾਉਣ ਲੱਗ ਪਈ। ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਵਾਲਾ ਕੁੜੀ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਕੁੜੀ ਚਿੱਟੇ ਦੀ ਇੰਨੀ ਆਦੀ ਹੋ ਗਈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਟੀਕਾ ਲਗਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਕੁੜੀ ਦੇ ਮਾਪੇ ਇੱਕ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਜਦੋਂ ਲੜਕੀ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਟੀਕੇ ਕਾਰਨ ਡੂੰਘੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਪੈ ਗਏ ਅਤੇ ਖੂਨ ਵਗਣ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਗਏ। ਜਿੱਥੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਸ਼ਾ ਛੁਡਾਊ ਕੇਂਦਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ।
ਜਦੋਂ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਕੁੜੀ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਸਭ ਕੁਝ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ। ਕੁੜੀ ਨੇ ਜੋ ਕਿਹਾ ਉਹ ਸੁਣ ਕੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਏ। ਉਕਤ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਕਪੂਰਥਲਾ ਦੇ ਨਸ਼ਾ ਛੁਡਾਊ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਲਾਜ ਲਈ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਪੰਜ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬੱਚੇ
ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਨਸ਼ਾ ਛੁਡਾਊ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਅਰਵਿੰਦ ਗੋਇਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਲਾਜ ਲਈ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਰ 100 ਨਸ਼ੇੜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜ 18 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ 14 ਤੋਂ 18 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਹਨ।
ਡਾ. ਗੋਇਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਲਾਜ ਲਈ ਆਉਣ ਵਾਲੇ 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕ ਚਿੱਟੇ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ 20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਮਰੀਜ਼ ਗਾਂਜੇ ਦੇ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ ਅਤੇ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਮਰੀਜ਼ ਹੋਰ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ।
ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ
ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਅਰਵਿੰਦ ਗੋਇਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਲਤ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣਾ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਕਾਰਨ: ਮਾਪਿਆਂ ਕੋਲ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ, ਛੋਟੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡੇ ਤੱਕ ਹਰ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਹੈ।
ਮਾਪੇ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਕੀ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ ਦੇਖਦੇ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ੇ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਨਿਯਮਤ ਜਾਂਚਾਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ।
ਜੇਬਾਂ, ਬੈਗ, ਕੱਪੜੇ, ਕਮਰਾ ਅਤੇ ਅਲਮਾਰੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ ਕਿ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਘੱਟ ਪੈਸੇ ਦਿਓ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਸੰਗਤ 'ਤੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੋ। ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਬੱਚੇ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਤਬਦੀਲੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਨਜ਼ਰ-ਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਜਦੋਂ ਵੀ ਬੱਚੇ ਦਾ ਵਿਵਹਾਰ ਬਦਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲਓ। ਕਿਸੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਾਪੇ ਇਹ ਮੰਨਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬੱਚਾ ਨਸ਼ੇ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦਾ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਨਸ਼ੇੜੀ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ-ਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ
ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਤਬਦੀਲੀ
ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ
ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦੀ ਘਾਟ ਜਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀ
ਸਰੀਰ ਜਾਂ ਚਿਹਰੇ ਅਤੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਲੇ ਹੋਣ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ
ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਜਾਣਾ
Comments